MMA (Karma Dövüş Sanatı)
Tarihçe
Karma Dövüş Sanatları (MMA), farklı stillerdeki dövüş sanatları teknikleri kullanılarak hem yer dövüşü hemde ayakta dövüş için tasarlanmış tam temaslı bir dövüş sporudur. İlk MMA teriminin belgelenmiş kullanılışı bir TV eleştirmeni olan Howard Rosenberg tarafından 1993 yılında kullanılmıştır.
MMA’nın Antik Yunan kadar eskilere gitmesi muhtemeldir. Çünkü Eski Yunan’da Pankration adlı bir dövüş stili günümüz MMA ile benzerlikler göstermektedir. Türkiye’de bilinen adıyla Pankreas Güreşi, güreş ve boks tekniklerinin bir araya gelmesiyle oluşturulmuş ve antik olimpiyatlarda (M.Ö. 648) yer almıştır. Yasaklı ısırma ve oyma haraketleri hariç tüm diğer dövüş teknikleri serbest bırakılmıştır. Dövüşçülerden biri pes edinceye veya dövüşemeyecek duruma gelinceye kadar dövüş devam ederdi. O dönemde hiç bir antik olimpiyat sporu Pankreas güreşi kadar popüler değildi. Daha sonraları bu spor Antik Yunan’dan Roma imparatorluğuna aktarıldı. Aynı şekilde benzer karma dövüş sanarları karşılaşmalarının Antik Çin, Eski Mısır, Hindistan ve Japonya’da da rastlamaktayız.
Günümüzde MMA
Modern MMA yarışmalarının tarihi, 1990’ların başlarında; Avrupa, Japonya ve Pasifik Kıyıları arasındaki karma stil karşılaşmalarına kadar uzanmaktadır.
1920’lerin başında Rusya’da geliştirilen bir dövüş sanatı olan Sambo, birden fazla dövüş sanatının birleştirilmesiyle oluşturuldu.
1951’de yüksek nitelikli dövüş sanatçıları olan Masahiko Kimura ve Helio Gracie arasında bir maç düzenlendi. Bu aynı zamanda Japon Jiu-Jitsu’su ile Brezilya Jiu-Jitsu’su arasındaki rekabetin bir uzantısıydı. Masahiko Kimura’nın galibiyetiyle sonuçlanmıştır. Hatta Masahiko’nun maçın sonunda Gracie’yi yenerken kullandığı (gyaku-ude-garami) teknik Brezilya Jiu-Jitsu’suna Kimura kilidi olarak geçti.
1960’ların sonlarında ve 70’lerin başlarında, farklı stillerin tek maçta uygulanma konsepti batıda Bruce Lee tarafından Jet Kune Do adı altında popülerleşmeye başladı. Bruce Lee en iyi dövüşçünün, tek bir stilden çıkamayacağına inanıyordu. 2004 yılında UFC başkanı Dana White, Bruce Lee’yi karma dövüş sanatlarının babası olarak nitelemiştir.
Bruce Lee ile aynı dönemde yaşamış olan Wing Chun uygulayıcısı Wong Shun Leung bir çok yasa dışı karma dövüşte galibiyet kazanarak öne çıkmayı başardı. Ayrıca bir çok batılı dövüşçüye karşı da galibiyet kazanmıştır.
Kısacası daha bir çok farklı stilden tanınmış dövüşçü 1980-90’lara kadar özel maçlarla meydan okuma ve karşılaşmalarla devam ettiler.
Düzenlenen ilk karma dövüş sanatları ABD’de 1980 yılında yapıldır. Tough Guy adı verilen yarışma aynı yıl Süper Savaşçı olarak ismi değiştirildi. 1983 yılında eyalet senatosu bu yarışmaları yasaklamak için harakete geçti ve bu yarışmalara son verdi. 1993 yılına geldiğimizde bu yarışmalar ABD’de Ultimate Fighting Championship (UFC) olarak tekrar tanıtıldı. Jiu-Jitsu dövüşçüsü Royce Gracie ilk UFC şampiyonu oldu. Sadece 5 dakika içinde 3 yarışmacıyı yenerek dövüş sanatlarında neredeyse bir devrim yarattı.
Japonya’da da Shooto adında karma dövüş biçimi vardı. 1993-94’te oluşturulmuş Vale Tudo Japonya turnuvalarının ikisinide Rickson Gracie tarafından kazanılması Gracie kardeşlerin ününü artırmaktaydı. Aynı dönemler içerisinde uluslar arası Vale Tudo (WVC, WTJ, IVC, UVF gibi) geliştirilmeye başlandı.
MMA 2006 yılında K.Amerika’da popülerlilik kazanarak yeni bir zirve noktasına ulaştı. UFC hafif siklet şampiyonu Chuck Liddell ve eski şampiyon Tito Ortiz karşılaşması tüm zamanların hasılatı en yüksek karşılaşması oldu. 2007 yılında UFC MMA markasının sahibi olan Zuffa LLC şirketi sözleşmeli dövüşçülerini tek bir lisans altında birleştirerek, Japon MMA markası Pride FC’yi satın aldı.
Kurallar:
Bu dövüş tarzının yayılmasıyla asgari düzeyde belirli bir kurallar içerisine girmesi kaçınılmazdı. Bu kural düzenlemesinin ana nedeni, dövüşçülerin sağlığının korunması ve vahşi bir spor algısının kırılarak meşru bir spor haline getirilmek istenmesiydi.
Yeni kuralların en en önemli etkisi ağırlık sınıflandırılmalarıyla ilgili oldu. MMA için 9 farklı ağırlık sınıfı oluşturulmuştur.
Sinek Siklet (+56,7kg), Horoz Siklet (+61,2kg), Tüy Siklet (+65,8kg), Hafif Siklet (+70,3kg), Orta Siklet (+77,1kg), Orta Ağır Siklet (+83,9kg), Hafif Ağır Siklet (+93,0kg), Ağır Siklet (+120,2kg) ve Süper Ağırdır.
Parmak uçları açık 4-6 oz eldiven kullanılması standart hale getirildi. Az sayıda vuruş ile çok zaman geçirilmesini engellemek için zaman sınırlaması getirilmiştir. 5 dakikalık 3 raunddan oluşmaktadır. Tüm bunlara rağmen MMA organizasyonları üzerinde belirleyici bir kuruluş yoktur. Bu yüzden organizasyonlar kural geliştirme ve etkinliklerin yapısında daha fazla özgürlüğe sahiptirler.
MMA Dövüşleri halat çitle çevrili kare, yuvarlak veya sekizgen kafes şeklindeki alanlarda yapılır.
Kazanma esası ise; nakavt, pes etme, köşeden havlu atma, hakem kararı gibi durumlarda kazanan belirlenir. MMA karşılaşmalarında kullanılan başlıca ortak stiller şöyledir; Boks, Muay Thai/Kickboks, Brezilya Jiu-Jitsu, Judo, Güreş, Karate, Tae Kwon Do, Capoeira, Sambo, Wushu/Sanshou/Sanda/Kung-Fu…
